De Betrokken Burger – Onderzoek naar de behandeling van burgerinitiatieven

‘Burgeridee strandt bij gemeente’, kopte De Volkskrant op 19 juli 2007 op haar voorpagina. Ten grondslag aan dat artikel lag mijn mystery guest-onderzoek naar de behandeling van burgerideeën door gemeenten.

Het nieuws: “Gemeenteambtenaren reageren nauwelijks inhoudelijk op initiatieven van betrokken burgers. Dat blijkt uit een onderzoek onder 90 procent van alle Nederlandse gemeenten door de ‘Burgerlijke Raad voor het Regeringsbeleid’ (BRR), een zelfbenoemd orgaan dat de overheid ongevraagd van advies dient.” (scan)

“De BRR stuurde onder de valse naam ‘Eric van der Veer’ een mail naar 450 (deel)gemeenten. Van der Veer, zogenaamd chef van de groenteafdeling van een supermarkt, oppert daarin het idee een senioreneethuis op te richten, om eenzame ouderen wat gezelschap te bieden. Zo meent hij te werken in de geest van het kabinet-Balkenende IV. Hij heeft al een groep enthousiaste vrijwilligers om zich heen verzameld. Of de gemeente hem misschien wil helpen met het benodigde papierwerk?”

“Bijna eenderde van de gemeenten, 32 procent, reageert helemaal niet op het initiatief. Nog eens 17 procent stuurt alleen een ontvangstbevestiging. De rest van de gemeenten, 51 procent, reageert ‘min of meer inhoudelijk’. Maar ook uit deze reacties blijkt volgens het alternatieve adviesorgaan dat de meeste ambtenaren zich geen raad weten met de ideeën van betrokken burgers. Volgens Steven de Jong, de man achter de BRR, geven ze een schouderklopje (‘Wat een prachtig initiatief!’), maar sturen de burger vervolgens met een kluitje in het riet (‘Veel succes!’).”

Verderop in de krant beschreef ik mijn bevindingen in een opiniestuk (scan). Verantwoording van de onderzoeksresultaten deed ik in een rapport van 42 pagina’s (De Betrokken Burger). Daarin ook de een selectie van de correspondentie met gemeenten die wel reageerden.

Het nieuws werd overgenomen door tientallen kranten, waaronder veel regionale. In meer dan tien gemeenten leidde het onderzoek tot raadsvragen. Deze politici voorzag ik van onderzoeksresultaten op lokaal niveau. Op nationaal niveau gingen onderzoekers en beleidsmakers ermee aan de slag. De Universiteit van Amsterdam herhaalde mijn onderzoek in 2011 en kwam tot ongeveer dezelfde resultaten.

Lees hier mijn mystery guest-onderzoek uit 2007. En hier het herhaalonderzoek door studenten van de Universiteit van Amsterdam.

Namens de Burgerlijke Raad voor het Regeringsbeleid (BRR), 19 juli 2007, Deventer. 42 blz.

Gepubliceerd: Onderzoeken