‘Die ballen met hun gebluf ergeren me’

In De Omslag vertellen bekende en minder bekende mensen over een boek of kunstwerk dat iets in hun leven teweeg heeft gebracht. Deze week Steven de Jong met de tv-serie ‘Feuten’.

Door Joost van Velzen

Heeft een mens zo nu en dan een ommekeer nodig?
“Als alles op rolletjes loopt, gooi dan vooral je leven niet om. Maar in mijn geval is de behoefte aan een ommekeer – ‘een drastische verandering van het eigen denken, doen en laten’ – er continu. Tot mijn twaalfde, toen ik nog geloofde, bad ik elke avond dat ik de volgende ochtend als een vloeiende spreker wakker zou worden, dat de wereld dan voor mij openlag. Maar ik bleef ernstig stotteren en de deuren bleven dicht. In therapieën heb ik verschillende keren een ommekeer ervaren. Dan vond ik een truc om vloeiender te spreken en sprak ik opeens iedereen aan. Mijn grootste angst werd opeens mijn grootste geluk. Misschien kun je dat vergelijken met iemand die opstaat uit een rolstoel.”

Kan een kunstwerk voor een ommekeer zorgen?
“Kunst helpt mij enkel om in een bepaalde gemoedstoestand te komen. Als ik mijn huis in een half uur spic en span moet krijgen, luister ik naar de metalband Rammstein. Met jazz zou het anderhalf uur duren. Rammstein inspireerde me ook tot woedende scènes in mijn roman Bezorgde burgers, de heroïsche strijd van één man tegen de wereld. Voor de tragische en ironische passages heb ik veel gehad aan de Vlaamse troubadour Guido Belcanto. Zijn teksten zijn zo eerlijk, zo oprecht, vol zelfspot ook. En troostend voor wie achtergebleven is op de pechstrook van het leven, die telkens de deksel op de neus krijgt, het buitenbeentje.”

Toch kiest u voor de serie ‘Feuten’.
“Toen het Groninger studentencorps Vindicat weer in opspraak kwam, heb ik ‘Feuten’ nogmaals gekeken. Fantastisch scenario, heel grappig en een spiegel van de werkelijkheid. ‘Feuten’ intrigeert mij omdat ik helemaal naar word van mensen die met maniertjes en bluf opklimmen. Die zich met hun jasje en dasje superieur voelen. Bij studentenverenigingen als Vindicat en Minerva wordt die mentaliteit aangeleerd. Ze zien zich daar als de toekomstige elite en krijgen daarin helaas maar al te vaak gelijk.”

Waar komt die afkeer tegen lullo’s vandaan?
“Uit mijn eigen beperkingen, denk ik. Om hogerop te komen moet je kunnen lullen als Brugman. En dat kan ik niet. Anders had ik net zoveel plezier beleefd aan die woordenstrijd als de corpsballen waar ik me nu zo tegen afzet. Wie in een rolstoel zit, gaat denk ik ook niet voor zijn plezier naar een wedstrijd hardlopen kijken. Frustratie is voor mij een goede brandstof om te schrijven. Alles wat me dwarszit, heb ik in dat boek gecontroleerd tot ontploffing gebracht.”

Steven de Jong (1981) is schrijver en opinieredacteur bij NRC Handelsblad. Onlangs verscheen zijn roman ‘Bezorgde burgers’ bij uitgeverij Lebowski. Link naar het artikel in Trouw.