Onbespied internetten in de baas z’n tijd

Rond tien uur in de ochtend wordt nrcnext.nl het meest bezocht. Dat is verdacht! Hardwerkende burgers horen dan aan het werk te zijn. Voor deze schijnwerkers bestaan zelfs programma’s die het privésurfen aan het oog van de chef onttrekken.

Schijnwerkers. Naar verluidt deed het begrip in 1993 zijn intrede. Het Economisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (EIM) deed toen onderzoek naar werknemers die passief wachten tot de vijf in de klok zit. “Eén op de veertien werknemers voert dagelijks vrijwel niets uit”, luidde de conclusie.

Taboe

Het Parool schreef destijds dat deze mensen hun dagen doorkomen met kranten lezen, koffie drinken en naar buiten kijken. “Zij kosten het bedrijfsleven jaarlijks naar schatting 25 miljard gulden aan zinloos uitbetaalde lonen.” Daar rust een taboe op, liet EIM aan de krant weten.

Dat is misschien ook de reden dat de term nooit echt ingeburgerd is. ‘Raamambtenaren’ daarentegen wel. “Die hangen het grootste deel van de dag zinledig achter een beeldscherm en als er echt iets moet gebeuren huren ze externe krachten in”, schreef journalist Gerard van Westerloo plagerig in het voorwoord van Lui, links en lak aan de burger (Kluwer, 2007).

Schijnwerken is moeilijk te kwantificeren. Daarom richten arbeidsonderzoekers zich sinds enkele jaren op het fenomeen ‘internetten in de baas zijn tijd’. Adviesbureau Ernst & Young becijferde in 2007 dat kantoorpersoneel gemiddeld 2 uur per week surft voor privédoeleinden en 2,9 uur zakelijk internet.

Big Brother

Aan het monitoren van internetgedrag zitten echter beperkingen, zo bepaalde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Een medewerkster van een school in Wales kreeg 3000 euro schadevergoeding omdat haar e-mailverkeer en internetactiviteit was gemonitord zonder dat zij het wist.

In een artikel op Sync.nl betoogt ICT-jurist Arnoud Engelfriet dat werkgevers moeten accepteren dat werknemers privézaken regelen en hun persoonlijke netwerk onderhouden onder werktijd. “Net zo goed als werknemers moeten accepteren dat het werk niet altijd om vijf uur klaar is.”

Zorgeloos lanterfanten

Wie niet vreest voor Big Brother-apparatuur, maar wel voor het waakzame oog van de chef, kan zorgeloos lanterfanten met behulp van speciale programma’s als Spreadtweet, The Boss Button en Vanishd. Met het eerste kun je Twitteren via een Excel sheet en het tweede is een knop waarmee je met één klik alle privévensters kunt verbergen, ook in de taakbalk.

Vanishd is de meest geavanceerde schijnwerkoplossing: hiermee kun je een zakelijk scherm (bijvoorbeeld Word of Outlook) over een website zoals nrcnext.nl leggen. De cursor van je muis fungeert dan als kijkgat van zes bij zes centimeter waarmee je prima de blogs kunt lezen. Zo kun je al turend naar je beeldscherm toch ‘uit een raam’ kijken.

Kijk hieronder hoe het werkt

Gepubliceerd: NRC