Maak een iens.nl voor de lokale politiek

Wie een onbekend restaurant bezoekt, kijkt eerst even op www.iens.nl wat eerdere klanten ervan vonden. Ontwikkel ook zoiets voor lokale PvdA’s en VVD’s. Na vier jaar wegkijken van de gemeenteraad kunnen we dan een weloverwogen keuze maken, opperen Steven de Jong en
Merlijn Kerkhof.

Allereerst een bekentenis: de gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur en wij hebben geen idee wat onze lokale volksvertegenwoordigers de afgelopen jaren voor ons hebben betekend. Sterker, we kennen ze niet eens.

Wederom dreigen we onze keuze af te laten hangen van het landelijke beeld. We rekenen de lokale VVD of PvdA af op wat Rutte en Samsom hebben gedaan. Echt lokale partijen, zoals De Groenen Amsterdam West of Stadspartij Leefbaar Utrecht, laten we voor wat ze zijn.
Stemwijzer.nl, de site die aan de hand van stellingen adviseert waarop je moet stemmen, waarderen we om snelheid en gemak. Maar toch: die stellingen gaan over de toekomst, terwijl wij onze keuze óók willen baseren op resultaten en reputatie.

Misschien hadden we de raadsleden beter moeten volgen. Een debat op het stadhuis bijwonen, een inspraakavond bezoeken, een buurtkrant lezen. Waarom deden we dat niet? Heel simpel: geen tijd, geen zin. All politics is local, zeggen ze in Amerika. Nou, niet voor ons. De landelijke kranten die wij lezen en de nieuwsprogramma’s waar wij naar kijken, maken zich niet druk om het noodlijdende filmhuis een straat verderop. Fysiek leven wij in onze buurt, maar op informatiegebied wonen wij op het Binnenhof. Geert, Diederik, Mark en Alexander zijn onze kibbelende buurtvaders. Voorafgaand aan Kamerverkiezingen volgen we hun debatten en lezen we de commentaren over hen. Eenmaal in het stemhokje kunnen we hun standpunten over heikele kwesties dromen. Van raadsleden weten we dat niet; geen idee wat er om de hoek speelt, laat staan de standpunten erover.

Ter voorbereiding op dit artikel hebben we ons natuurlijk wel laten informeren. Dit moet ons van het hart: wat is die lokale politiek heerlijk concreet. Zo wil GroenLinks Utrecht 25 kilometer aan fietspaden, de Oude Gracht autovrij, maximaal vier weken wachttijd voor schuldhulpverlening, 6.000 vieze auto’s vervangen door schone exemplaren en minimaal 10.000 zonnepanelen op de daken. Al ben je een subsidiehatende SUV-rijder, dan nog zou je GroenLinks belonen voor zo veel helderheid. Dáár kunnen we de partij op afrekenen, tot op de dakpan nauwkeurig.

Wie zich serieus verdiept in lokale programma’s, zal merken dat lokale politiek er wel degelijk toe doet. Banen scheppen, eenzaamheid bestrijden, criminaliteit terugdringen – bij uitstek thema’s waarop een lokale bestuurder succes kan boeken. Lokale issues zijn vaak kleurloos: je hoeft niet rechts of links te zijn om belang te hechten aan schone straten, goede studentenhuisvesting, hondenuitlaatplaatsen of een veilige verkeerssituatie.

We kunnen nu als een gek alle programma’s doorspitten, maar zoals gezegd: geen tijd, geen zin. We oriënteren ons liever op lokale partijen zoals we ons oriënteren op restaurants. Voor dat laatste hebben we www.iens.nl. Voeren we daar een naam in, dan komen er reacties als deze tevoorschijn: „Tafel was vies, lag vol saus, maar niemand kwam op het idee er een doekje over te halen.” Of: „Zwezerik aangebrand, coquille met parmezaan wat te zout, maar het hoofdgerecht van vis was prima!”

Kijk, daar hebben we wat aan! Via iens.nl weten we wat restaurants beloven (er is een linkje naar de menukaart) en of die beloftes volgens de klanten worden ingelost. Dus: waar wachten we nog op, wie gaat de politieke variant voor ons ontwikkelen en – net zo belangrijk – volschrijven met meningen?

We denken aan een politieke iens.nl voor alle partijen in alle gemeentes. Ruggengraat wordt een objectief volgsysteem: hoe stemden raadsleden over dat zebrapad, hoeveel daken heeft GroenLinks bedekt met zonnepanelen, was dat volgens de begroting en welke verkiezingsbeloftes zijn wel of niet ingelost? Daaromheen recensies: meningen van burgers die de lokale partijen wél gevolgd hebben. De subjectiviteit nemen we voor lief, net als op iens.nl: we beseffen heus dat de soep niet zo heet gegeten… Enfin.

Voor de beoordeling van raadsleden nemen we graag Beoordeelmijnleraar.nl als voorbeeld. Over een lerares aardrijkskunde lezen wij daar: „Ze gaat ervan uit dat je alles al weet. Als je je huiswerk niet hebt gemaakt, moet je gelijk een briefje halen. En ze heeft geen toon in haar stem, waardoor je snel in slaap valt!” Geweldige site, maar waar is Beoordeelmijnraadslid.nl? Wij willen niet stemmen op een raadslid bij wie je in slaapt valt.

Zo’n politieke iens.nl zullen wij eens in de vier jaar raadplegen. Niet vaker, want geen tijd, geen zin. Wel blijven we graag passief op de hoogte: op het stembiljet laten we voortaan ons e-mailadres achter. Dan kan het gekozen raadslid wekelijks rapport uitbrengen. Of beter: zet dat rapport in onze timeline op Facebook. Zoals we bij een Facebook-feest op ‘join’ kunnen drukken voor updates, zo willen we ook een partij kunnen ‘joinen’ om van ontwikkelingen op de hoogte te blijven zonder dat we daarvoor moeite hoeven te doen.

Lokale politiek mag dan minder interessant zijn, het is concreter dan de landelijke en daarom beter afrekenbaar. Wat vooralsnog mist, is instrumentarium dat het mogelijk maakt om na vier jaar wegkijken een weloverwogen keuze te maken.

Steven de Jong is redacteur van NRC Handelsblad en Merlijn Kerkhof is redacteur nrc.next.

Gepubliceerd: NRC