HIV-patiënten die onbeschermde seks hebben voor de rechter brengen?

Nadja Benaissa, een Duitse zangeres die met de meidengroep No Angels haar land in 2008 vertegenwoordigde op het Eurovisiesongfestival, is onderwerp van discussie geworden nadat justitie besloot haar te vervolgen voor het met HIV besmetten van een man.

De 28-jarige vrouw heeft bekend tussen 2000 en 2004 vijf keer onbeschermde seks gehad te hebben, met drie mannen, waarvan één in 2007 positief op HIV getest werd. De aanklacht van het Openbaar Ministerie luidt: het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel.

Bij die beschuldiging is wel iets voor te stellen. Hoewel Benaissa de kans op besmetting laag inschatte, heeft ze haar partners moedwillig aan gevaar blootgesteld. Een ziekte die weliswaar niet meer dodelijk is, maar desondanks het welzijn ernstig aantast. Toch nemen steeds meer opiniemakers en deskundigen het voor de zangeres op.

Benaissa slachtoffer van gebrekkige voorlichting

Mensenrechtenactiviste Joan Smith is daar één van. In The Independent bekijkt ze de kwestie vanuit Benaissa’s persoonlijke omstandigheden. “Ze begon met cocaïne op haar veertiende, werd zwanger op haar zeventiende en ontdekte bij een routinetest dat ze HIV-positief was. Als tiener kwam er dus nogal wat op haar bordje, hoe veerkrachtig ze ook bleek. Het is niet verrassend dat ze haar ziekte geheim hield, zelfs voor haar beste vrienden. Haar latere sterrendom gaf haar een tweede kans in het leven. Nu, indien veroordeeld, wordt ze geconfronteerd met een gevangenisstraf.”

Smith noemt twee redenen om Benaissa vrijuit te laten gaan. De 34-jarige man die zij besmet heeft had ook zelf om een condoom kunnen denken. En, gezien de geschiedenis van Benaissa, heeft de staat ook een verantwoordelijkheid: ze is het slachtoffer geworden van gebrekkige zorg en seksuele voorlichting aan tienermeisjes.

Criminalisering brengt HIV’ers in isolement

Ton Coenen, directeur van het Nederlandse Aids Fonds, vindt het helemaal geen zaak voor de rechter. Daarin voelt hij zich gesteund door de Hoge Raad, die oordeelde dat bestraffing contraproductief werkt als je HIV in de hand wilt houden. De gedachte daarachter: als je besmetting door onzorgvuldigheid strafbaar maakt, laten minder mensen zich testen. Mensen die niet van zichzelf weten of ze HIV-positief zijn, kunnen immers ook niet verweten worden iemand besmet te hebben.

Door het gebruik van strafrecht is het risico van stigmatisering, angst en isolement van mensen met HIV groot, schrijft Coenen in een persbericht. En dat komt de bestrijding niet ten goede, want mensen die hun HIV accepteren en behandelen met medicijnen, zijn minder infectieus dan zij die geen maatregelen nemen. “Het uitgangspunt blijft dat waar twee mensen seks hebben, twee mensen verantwoordelijkheid dragen voor het beschermen van hun gezondheid.”

Vervolging HIV’ers getuigt van oprukkende zedenpolitie

Zoe Williams, columnist van The Guardian, ziet in de vervolging van Benaissa het bewijs voor een “oprukkende zedenpolitie”. Die stelling onderbouwt ze met een aantal retorische vragen. “Waarom werd niemand verantwoordelijk gesteld voor de verspreiding van het griepvirus, zelfs niet toen de de Spaanse pandemie op haar hoogtepunt was? Waarom is dit nu een overdraagbare ziekte waarvan de overdracht met criminaliteit wordt gelijkgesteld?” Omdat HIV een seksueel overdraagbaar virus is, constateert Williams. “Opnieuw veld winnen op het terrein van de seksuele moraal waar overheidsbemoeienis systematisch werd teruggedrongen: daar draait het om.”

Gepubliceerd: NRC