De Zitting / Winkeldief drinkt op vrijlating en gaat meteen weer de fout in

Aleksandr kreeg drie flessen wijn van zijn vrienden, omdat hij er net twee weken detentie op had zitten. Hij dronk het geschenk in één middag op. Die avond werd hij weer opgepakt, omdat hij bij Albert Heijn winkelde zonder af te rekenen.


Woensdag stond de 32-jarige Aleksandr voor de Rotterdamse politierechter. In korte broek en op sandalen. Een snelrechtszitting: drie dagen eerder is hij in hechtenis genomen. De dagvaarding leest als een boodschappenlijstje: een pak andijvie, Twix-repen, een zalmschotel, een kant-en-klaarmaaltijd Chinees en een gesmeerde sandwich. Aleksandr bekent meteen.

“Drinkt u normaal ook vrij veel alcohol”, vraagt rechter De Knoop. “Normaal gesproken niet”, laat de verdachte via zijn tolk weten. Wat is normaal, vraagt de rechter. “Eén fles wijn.”

Gezin

Sinds maart vorig jaar verblijft Aleksandr in Nederland. Hij komt uit EU-lidstaat Letland en heeft hier geen vast adres. Een dag per week, maximaal twee, kan hij als industrieel schoonmaker aan de slag in de haven. Graag zou hij meer werken, maar de uitzendbureaus waar hij staat ingeschreven bellen hem te weinig.

Op de vraag wat hij in Nederland komt doen, heeft hij wel een antwoord. “De taal leren, een betere baan zoeken, in Nederland vestigen en een gezin stichten.” In dat laatste is de rechter geïnteresseerd. “Heeft u een vriendin?” Nog niet, antwoordt Aleksandr. In Letland is zijn ex-vrouw hertrouwd. Uit dat huwelijk heeft hij kinderen: een tweeling van zes jaar.

In de korte tijd dat Aleksandr hier is, heeft hij al een aardig strafblad opgebouwd. Winkeldiefstal, lokaalvredebreuk. “En ik zie dat er nog een zaak open staat”, zegt de rechter. Ook voor winkeldiefstal. Toen hij op 6 juni vrij kwam, hing er nog een week voorwaardelijk boven zijn hoofd. De proeftijd van twee jaar was net ingegaan.

Overlast

Advocaat Verkuyl vindt dat we heel weinig weten over Aleksandr’s arbeidsperspectieven. “Ik moet me gewoon melden bij het uitzendbureau”, zegt Aleksandr desgevraagd. “Toen ik op 6 juni mijn telefoon terugkreeg, zag ik dat ik meerdere malen ben gebeld.”

Daar heeft officier van justitie Krijtenburg geen boodschap aan. “Wat opvalt is dat u in korte tijd verschillende malen met de politie in aanraking bent gekomen. Ik mag hopen dat dit de laatste keer is, want uiteindelijk kunnen de straffen flink oplopen. Het lijkt misschien een eenvoudig feit, maar zo zie ik het niet. Het winkelpersoneel heeft hier erg veel last van. En mensen vinden het gewoon eng. Sommige dieven gebruiken ook geweld. Verdachte moet gewoon met zijn handen van spullen afblijven als hij niet kan betalen. Daar moet hij gewoon mee stoppen.” Hij eist een week celstraf, met aftrek van voorarrest. “Ik wil u dit meegeven: de eerstvolgende keer zal de straf oplopen tot twee, drie, vier of misschien wel vijf weken.”

Belofte

Op de advocaat maakt Aleksandr een gelaten indruk. “Hij lijkt er niet veel plezier in te hebben. Hij had honger en was dronken. Het lijkt me verder een normaal iemand. Althans, iemand die normaal zou kunnen functioneren. Eigenlijk heeft hij een zetje nodig, begeleiding. Maar dat kan niet omdat hij een Let is.” De eis van de officier vindt ze “alleszins redelijk”, maar ze wil nog wel uitsluitsel over de teruggave van zijn spullen. “Die droeg hij op zijn rug.”

Het woord is aan Aleksandr. “Ik beloof dat u mij hier voor het laatst ziet”, zegt hij tegen de rechter. “Ik weet dat het donders verkeerd is en zal deze handelswijze voortaan mijden. De alcohol zal ik in de gaten houden.” De rechter houdt hem aan die belofte en legt hem een week celstraf op. “U moet dus nog vier dagen zitten.” Hij herhaalt de waarschuwing van de officier. “Een week is misschien niet zoveel, maar het geduld raakt wel een keer op. En dan worden de straffen hoger. Dat u dat goed in uw oren knoopt.”

Nog voor de rechter uitgepraat is, komt de parketwacht overeind. Hij neemt positie in achter de verdachte. “Dan mag meneer nu gaan.” Via de zijdeur wordt Aleksandr naar het cellencomplex van de rechtbank geleid, alwaar hij moet wachten op transport naar de gevangenis.

Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, is schuldig aan diefstal volgens artikel 310 wetboek van strafrecht.

Gepubliceerd: NRC