De onderklasse staat weer in de spotlights

Hoe spreek je de onderklasse aan? En waar bestaat die precies uit? Dat waren volgens opinieredacteur Huib Modderkolk de kernvragen van het debat maandagavond in De Rode Hoed. Waar PvdA-fractievoorzitter Mariëtte Hamer het “onbehagen” van deze bevolkingsgroep erkende, daar kritiseerde VVD-fractievoorzitter Mark Rutte de mentaliteit van de mensen die “niet willen werken”.

Tot zover de politiek. Interessanter is misschien wel het essay van de Duitse socioloog Heinz Bude. De vraag is volgens hem niet wie boven zit en wie onder, maar wie binnen is en wie buiten staat. Die laatste groep noemt hij ‘De Uitgeslotenen’. Mensen die in een op dienstverlening georiënteerde en op kennis gebaseerde maatschappelijke ontwikkeling de meerderheid niet meer kunnen bijhouden. “Die afvallen omdat ze op een bepaald punt in hun levensloop de aansluiting verloren.”

Rutte wil daar niet aan. “Dat impliceert dat men door toedoen van anderen aan de zijlijn is terechtgekomen”, zo reageerde hij in NRC Handelsblad. “Mensen krijgen kans op kans. Helaas zien ze geen noodzaak die te grijpen en de regie over hun leven terug te nemen.” Op dat punt botst hij met zijn PvdA-opponent. Hamer pleit voor “een stevig sociaal stelsel”, terwijl Rutte “de hulpverleningsindustrie” juist wil inperken. Door de sociale zekerheid terug te schroeven hoopt hij “de mensen die zich onttrekken aan studie, werk of zelfs rechtsorde” weer in te sluiten.

Op nrc.nl is inmiddels een heftige discussie losgebarsten. Volgens W.J. v/d Straat is de politiek bezig zichzelf “volledig te vervreemden”. Hij laakt de economische meetlat die Hamer en Rutte hanteren. Levensgeluk en liefde zijn daar namelijk niet mee te peilen. “De vraag ‘wie zal dat betalen?’ is volkomen irrelevant”, aldus de heer V/d Straat.

Vrijdag 24 april gaan Rutte en Hamer op de reacties van de straat in. En op die van dit weblog natuurlijk.

Gepubliceerd: NRC