Wat zijn de valkuilen in een sollicitatiebrief?

Solliciteren is een vreemde manier van contact leggen. Je prijst jezelf aan, geeft jezelf bloot. En dat alles met maar één doel: aangenomen worden door iemand die je helemaal niet kent. Maar wat is nou echt not done? Opscheppen, een grapje maken?

In vacatures proberen werkgevers het imago van hun bedrijf zo helder mogelijk neer te zetten. Een advocatenkantoor zal daarom voor een andere benadering kiezen dan een hippe horecagelegenheid. Ze zijn op zoek naar een ‘klik’.

En daar komt meteen het eerste dilemma om de hoek kijken. Want hoe moet je reageren op een vacature waarin staat: “Word jij de nieuwe Marketing Communicatie Specialist? Zijn jouw teksten bondig en inspirerend? Dan zijn wij op zoek naar jou!!!”

Bij twijfel, kies voor ‘geachte’
Staat het dan niet heel stijfjes om met ‘geachte heer / mevrouw’ te reageren? Zou ‘beste’ niet beter zijn? Wordt het vousvoyeren of tutoyeren? “Kies voor voorzichtigheid”, adviseert Gerry Lettinga, auteur van het boek ‘Solliciteren is werken’ (2006). “Ga steeds voor ‘geachte’.” Maar ook hij twijfelt bij de meer informele vacatures. Wie lef heeft kan volgens hem het ‘geachte’ achterwege laten als er staat dat de brief naar ‘jan@bedrijf.nl’ gestuurd moet worden. Maar de regel blijft: stel je altijd nederiger op dan de werkgever. Kies bij twijfel voor ‘geachte’.

Hoog van de toren blazen mag
Solliciteren is jezelf aanprijzen. Maar pas op, diplomatie is hier geboden. “Arrogantie is killing”, zegt Lettinga. “Dat is het zusje van domheid.” Waar het om draait, zegt Lettinga, is hoe goed jij werkelijk bent. “Wees concreet, en kom met bewijzen voor elke belangrijke uitspraak. Als je hoog in de toren thuishoort – en dat in je brief ook aantoont – dan kán je niet anders dan hoog van de toren blazen.”

Maak van je gebrek een ambitie
Ben je ietwat onzeker, twijfel je over je capaciteiten? Laat dat dan niet afstralen op je brief. “Bescheidenheid is niet écht raadzaam.” Keer het ten positieve, adviseert Lettinga. Voldoe je niet aan alle functie-eisen, laat dan blijken dat je aan de overgeblevene zou kunnen voldoen. “Het aangeven van ambitie is altijd goed.” Bijvoorbeeld door te informeren naar studiemogelijkheden. Maar ook hier geldt: “Zorg er wel voor dat je niet van de toren valt. Toon aan dat je het écht allemaal kunt.”

Pas op met humor
Op de meeste vacaturesites tref je voorbeeldbrieven aan. Altijd handig natuurlijk, van die kant-en-klare zinsconstructies. Volgens Lettinga doe je er echter beter aan “in de klompen” van de selecteur te gaan staan. “De beklaagde ontvangt meer dan honderd brieven en – even aannemend dat hij ze allemaal zelf leest, wat ik niet geloof – hoe zou jij het vinden eens iets afwijkends tussen al die ellende aan te treffen?”

Dat laatste is echter makkelijker gezegd dan gedaan. “Humor is link: niet iedereen houdt van dezelfde grappen.”

Toon karakter
Op de vraag of karakter af moet stralen op de brief, antwoordt Lettinga volmondig “Ja!”. Je moet er wat lef voor hebben, beaamt hij, “maar als ze erop afknappen, zou jij daar dan willen werken?”

Gepubliceerd: NRC