Waarden en normen op Lowlands Paradise

Ouderen hebben te weinig respect voor jongeren. Dat vindt een groot deel van de deelnemers aan het Coolpolitics Waarden en Normen debat op popfestival Lowlands.

Verder is het volgens hen met de Nederlandse waarden en normen helemaal niet zo erg gesteld. Maar om ze nou superieur te verklaren, dat gaat de meeste jongeren te ver. En de politiek geeft volgens hen al helemaal geen goed voorbeeld.

A Campingflight to Lowlands Paradise is de volledige naam van het grootste en populairste meerdaagse popfestival in Nederland. Het vlakke terrein in de Flevopolder verandert elk jaar in augustus in een alternatieve cultuurstad met tienduizenden feestende bewoners. Naast rock- en dansmuziek is er ook cabaret, theater, dans en – sinds vorig jaar- politiek. Non-profitorganisatie Coolpolitics organiseerde een debat met artiesten, politici en publiek over waarden en normen. Saai? Allerminst! Debatleiders Theo van Gogh en Sander Lantinga (MTV) wisten 1500 toeschouwers anderhalf uur lang te boeien en te prikkelen met stellingen, vragen en regelrechte beledigingen.

Respectloze bejaarden
Op de internetsite van Lowlands was de discussie over waarden en normen al een een paar maanden aan de gang. Daar toonden bezoekers zich vooral voorstander van een vrijheid-blijheid moraal, waar bij je lekker je gang kan gaan, zolang je anderen niet lastig valt. Toch moest hen ook een aantal irritaties van het hart. Het opeisen van zitplaatsen of voordringen van ouderen roept bijvoorbeeld ergernis op. Internetter ‘Fnepke’: “Je hoort respect te hebben voor oude mensen, maar als oude mensen dat nu ook eens voor ‘de jeugd’ hebben…”. Of ‘Simon’: “Als je mijn plaatsje in de tram wilt hebben kan je dat gewoon vragen”. Op het festival kreeg de stelling van Theo van Gogh dat ouderen geen respect meer hebben voor jongeren luid bijval.

Bedreigingen
Van een andere aard was de discussie over de verharding in de samenleving. Via rapnummers worden bijvoorbeeld steeds vaker bedreigingen geuit aan het adres van anderen. ‘Dissen’ heet dat in rapjargon. VVD-Kamerlid Hirsi Ali, die onlangs in een diss met de dood werd bedreigd, zei daarover op Lowlands: “Ik ben voorstander van vrijheid van meningsuiting, maar als je met de dood wordt bedreigd moet je daar aangifte van doen. Het punt is dat je niet weet of die rappers het echt serieus menen. Wel hebben ze in een brief hun excuses aangeboden. Die heb ik aanvaard”.

De Marokkaanse rapper Ali B., legt uit dat bedreigingen in rapnummers niet al te letterlijk genomen moeten worden. Het is een manier van spreken. Op het internetforum schrijft ‘Remcool’: “Die gasten sturen toch geen kogelbrief, maar rappen gewoon hun zieke geest de ether in. Moet kunnen dacht ik zo. Al die ophef daarover is zinloos. We zijn hier in dit kikkerlandje van moraalridders een beetje doorgeschoten.”

Corrigerende tik
Zijn de westerse waarden superieur aan die van andere culturen? Die vraag leidde bij veel toeschouwers tot een mond vol tanden. ‘Superieur…tsja…dat kan je niet zo zeggen denk ik’, mompelt een jongen die een microfoon krijgt toegestoken. Theo van Gogh vraagt vervolgens of hij vindt dat de Arabische wereld een corrigerende tik nodig heeft. Het publiek blijkt weinig oorlogszuchtig. De Lowlanders geloven niet dat de oorlog in Irak primair om het brengen van westerse waarden als vrijheid en democratie gaat, maar om olie. Op het internetforum lezen we wel (anonieme) afwijkende meningen: ‘De Arabische cultuur is gewoon achterlijk. Of ze nou op onze moraal zitten te wachten of niet, zal me een rotzorg zijn. Ik steun Bush en bondgenoten van harte: ‘wie niet horen wil, moet maar voelen’. Ook hier geldt dat jongeren vooral weinig respect hebben voor mensen of culturen die dat niet voor hén hebben.

Voorbeeldfunctie
‘Mag een wethouder naar de hoeren?’ legde Van Gogh zijn publiek tenslotte met een grijns voor. Er klinkt instemmend geroep. Waarop de aanwezige politici direct gevraagd werden naar eventuele buitenissigheden. D66 Kamerlid Bert Bakker gaat niet naar de hoeren, maar wil zich daar ook niet over verantwoorden: ‘Dat is privé, en gaat niemand wat aan.’ De vraag of artiesten een voorbeeldfunctie hebben was voorbestemd voor Giel Beelen. De omstreden 3FM DJ liet zich immers tijdens een radio uitzending oraal bevredigen door een prostituee. Beelen: ‘Artiesten hoeven absoluut geen voorbeeldfunctie te hebben. Ik verwelkom artiesten die uitdrukken hoe ze zelf denken, wat ze voelen en vinden. Ik vind het hoogstens jammer ze vaak terugkrabbelen als het erop aan komt.’

Vrijheid
Voorbeeldfunctie of niet, de Lowlanders lijken zich weinig zorgen te maken over het gedrag van anderen. De deelnemers aan het debat en aan het internetforum hebben persoonlijke vrijheid van uitdrukking hoog in het vaandel. Dat is ook wel logisch als je bedenkt hoeveel verschillende subculturen zich op het festival ophouden.

Toch wordt het waarden en normen debat als een zinvolle discussie beschouwd. Niet om het allemaal met elkaar eens te moeten worden, maar juist om te benoemen waarom dat niet per se hoeft. Internetter ‘Cruscess’ stelt vast: ‘Mensen zijn altijd op zoek naar medemensen’. En dat geldt zeker voor de Lowlanders.

Geschreven in opdracht van Coolpolitics voor Zestienmiljoenmensen.nl (Rijksvoorlichtingsdienst)
)

Gepubliceerd: Overige media