Geïnteresseerd? Bestel mijn boek bij je lokale boekhandel of Bol.com.
  • 17
    mrt
    2002

    De ondergang van de democratie

    Een stem geven aan een politieke partij deed men vroeger over het algemeen op basis van overeenkomsten tussen eigen denkbeelden en een bepaalde partij-ideologie.

    Aan de partij met de meest overeenkomende partij-ideologie gaf men zijn stem. Men ging er dan ook vanuit dat de weloverwogen gekozen partij handelde in lijn met het program, de belichaming van de ideologie.

    Zodoende ontstond er een gemêleerd bestuurlijk gezelschap, te weten een Tweede Kamer bestaande uit partijen die de normen, waarden en visies van de burgers representeren. Politici dienen zodoende ook te handelen binnen de strikte kaders van de partij-ideologie en worden hier dan ook op afgerekend. Vanzelfsprekend wordt een inconsistente houding, zoals Groen Links innam door het terugkomen op een eerdere instemming aan bombardementen op Afghanistan, niet in dank afgenomen. Deze niet in de wet, maar wel binnen gevestigde partijen, vastgelegde morele afspraken praktiseren de democratie die ten grondslag ligt aan de Nederlandse rechtstaat.

    De werkingsmechanismen, waar deze democratie uit voortvloeit, in combinatie met het ontbreken van een wet die het afwijken van een partijprogram strafbaar stelt, brengen de algemeen gangbare en ideologische betekenis van dezelfde democratie op contradictionaire wijze in gevaar. Alhoewel deze niet bestaande “wet” in de huidige politiek moreel geaccepteerd is, vanaf het niveau van individuele partijleden tot een politieke partij als geheel, hoeft een nieuwkomer in de vorm van een partij of enkel persoon deze morele afspraak niet te onderschrijven. In tegendeel; deze juridische lacune is een open deur in het hart van het huidige openbaar bestuur!

    Dit fenomeen, te weten een collectief nageleefde morele “wet” die juridisch niet nageleefd hoeft te worden, is dé voedingsbodem voor een politieke invasie door één enkele persoon, of te wel een legitieme staatsgreep! Om zo’n invasie te bewerkstelligen moet een dergelijk politiek geëngageerde persoon over een boven-Kamer-gemiddeld intellect en een controversiële uitstraling beschikken, alsook de mediatechnische snufjes, waaronder de kunst van het debatteren, eigen zijn. Na enige naamsbekendheid te hebben verworven, middels het publiceren in gerespecteerde bladen en visiteren van tv-programma’s, is het zaak om te solliciteren naar het lijsttrekkerschap van een willekeurige partij en deze vervolgens van hem of haar afhankelijk te maken.

    Het voorziene en geplande scenario is dat deze persoon na enige tijd en grootschalige media-aandacht uit de als gastheer functionerende partij wordt gezet, omdat hij of zij de eerder besproken “wet” niet naleeft. De potentiële kiezers blijven vervolgens trouw aan het gezicht van de partij, de voormalige lijsttrekker, omdat deze het conflict naar zijn hand weet te praten en ogenschijnlijk politiek consistent blijft. De reeds in gang gezette opmars zal vanaf dit punt ongekende zetelwegkapende vormen aannemen.

    Gevestigde regenteske politici met rigide denkbeelden, gekneed door partij-ideologie en vastgelopen in politieke correctheid, zijn zodoende gedoemd om debatten van de desbetreffende persoon te verliezen. Zij denken namelijk via de lijnen in het program en verdedigen standpunten met het sociaal-democratische of liberale partijpolitieke gedachtegoed. Tegen iemand die zich niet hoeft te houden aan een program of te verantwoorden voor het functioneren in de huidige kabinetsperiode en debatteert met strategisch inhoudelijke statements en argumenten, is het debat op voorhand verloren.
    De onvermijdelijke afgang van deze politici is voor de gemiddelde kiezer een teken van incompetentie. Daarentegen de vorm waarin de nieuwkomer zijn statements en oplossingen verwoord, zal de kiezer doen geloven dat deze persoon wel weet hoe de vork in de steel zit. In deze verpakking is de inhoud gebaseerd op zijn non-lineaire denkwijze en de daaruit voortvloeiende inconsistente visies op maatschappelijke vraagstukken. Deze dynamische aanval zal de gevestigde politici effectief in benarde posities drijven, omdat zij zich binnen de partij-ideologie moeten bewegen.

    Een dergelijk scenario is helaas empirisch van aard en kan nog heel desastreus uitpakken voor het openbaar bestuur. De juridische lacune, het ontbreken van een wet op handelen naar partij-ideologie, kan leiden tot een a-representatief regerende partij. De kiezer moet erop kunnen vertrouwen dat de gekozen partij handelt naar het partijprogramma. Dit hiaat in het huidige staatsrecht is dus een serieuze bedreiging voor de democratie!

    Gepubliceerd: Politiek-digitaal.nl

Politiek-digitaal.nl

Politiek-digitaal.nl, een initiatief van het Amsterdamse internetprojectbureau United Knowledge, was in de jaren 2001-2006 een populaire site voor politiek nieuws en achtergronden. Vanaf 2003 heb ik 156 artikelen en columns voor de site geschreven.

Over de auteur

Archief artikelen van Steven de Jong. Op deze site kunt u zijn artikelen uit de periode 2001-heden lezen.

E-mail: dejongsteven@gmail.com
  • Volg Steven de Jong op Twitter!
  • Volg Steven de Jong op LinkedIn!